Háðfengnir Kleyfhugar

Sannleikurinn um Silvíu nótt og fyrirrennara hennarPersóna að nafni Silvía Nótt birtist fyrst á öldum ljósvakans á síðasta ári, þegar þátturinn Sjáumst með Silvíu Nótt fór í loftið á Skjá Einum. Ég var svo heppinn að sjá fyrsta þáttinn með henni, en það var í byrjun síðasta sumars. Í fyrstu virkaði þetta eins og léleg tilraun einhverrar ignorant og illa að máli farinni gelgju til að vera með sjónvarpsþátt. Fljótlega sá ég þó að hún gæti ekki verið að meina þetta. Þetta hlyti að vera plat. Það reyndist vera rétt til getið hjá mér. Silvía Nótt er Kleyfhugi söng- og leikkonu að nafni Ágústa Eva Erlendsdóttir. Persónan Silvía Nótt gæti verið afkvæmi Paris Hilton og RuPaul. Að hennar mati er hún mesti töffari Íslands og jafnframt hæfileikaríkasta og fallegasta stúlkan á skerinu. Hún þekkir allt rétta fólkið og er með allt sitt á hreinu. Efnishyggjan og útlitið er þó aðalmálið hjá henni, þrátt fyrir að hún skarti miklum hæfileikum. Með öðrum orðum má segja að Silvía Nótt standi fyrir eiginlega allt sem er rangt í þjóðfélaginu. Útlitsdýrkun, frægðardýrkun, efnishyggju, grunnhyggni og lélegt málfar. En mér finnst Silvía Nótt vera þrælskemmtileg.Um kleyfhuga
Kleyfhugar eru svo sannarlega ekki nýjir af nálinni í fjölmiðlum. Í fjölmiðlafræði er þetta kallað satirical alias (háðfenginn kleyfhugi). Ég biðst afsökunar á Íslensku þýðingunni.Auðvitað er margt jákvætt og neikvætt við kleyfhuga, eins og flest önnur fyrirbæri. Eitt eiga þeir nánast allir sameiginlegt að þeir eru mjög umdeildir og þannig verður fólkið á bakvið þá mjög umdeilt í kjölfarið. Oftar en ekki er deilt á hvers konar áhrif þessar persónur hafa á börn og unglinga.Meginstyrkur (og kannski veikleiki) Kleyfhuga er að þeir geta sagt og gert nánast það sem þeir vilja. Þeir þurfa ekki að svara fyrir það ef þeir ganga of langt og geta því einfaldlega sagt að þetta sé allt uppgerð. Þetta eru ekki skoðanir þeirra, heldur einhverrar persónu sem þeir hafi búið til.Þeir sem ?leika? kleyfhugana eru ef til vill eins og fjórða víddin í fjölmiðlum. Það er einhver á bakvið persónuna sem t.d. er að taka viðtal, en viðmælandinn er raunverulegur. Þannig er viðmælandinn alltaf að taka þátt í einhverskonar atriði, þó hann komi fram sem hann sjálfur. Annars væri mjög gaman að sjá Silvíu Nótt taka viðtal við Ali G.Þekktir kleyfhugarSá fyrsti sem ég komst í kynni við var Dame Edna, persóna leikinn af ástralska gamanleikaranum Barry Humphries. Dame Edna var með spjallþátt sem sýndur var í sjónvarpinu á 9. áratugnum og varð mér það strax ljóst að þetta var einhverskonar kleyfhugi. Síðar meir lék Dame Edna í gamanþáttunum um Ally McBeal. Barry Humphries var ekki skrifaður fyrir hlutverkinu, heldur Dame Edna. Þetta þótti mönnum stórskrítið.Söngvarinn og lagahöfundurinn David Bowie var Ziggy Stardust í nokkur ár. Hann samdi tónlist sem Ziggy Stardust og kom einnig fram sem Ziggy Stardust. Þessum kafla í lífi hans lauk síðan nánast uppúr þurru og David Bowie kom aftur í ljós.
Gamanleikarinn Andy Kaufman brá sér oft í hlutverk Tony Clifton, hálf-mislukkaðs og hrokafulls Broadway söngvara. Lengi vel vissu menn ekki að Tony og Andy væru sami maðurinn, því dulargervið var mjög gott. Síðan þegar menn töldu sig vita að um Andy væri að ræða, þá bókuðu þeir Tony Clifton til að skemmta því hann var ódýrari kostur en Andy sjálfur. Andy Kaufman sendi þá bróður sinn Michael, eða vin sinn Bob Zmuda til að leika Tony Clifton og sagan segir að eitt sinn hafi Andy Kaufman og Tony Clifton verið saman á sviði. Þá fyrst blekkti Andy áhorfendur, eins og hans húmor gekk mikið út á.
Söngvarinn Brian Warner er lítt þekktur meðal almennings, en hans kleyfhugi er Marilyn Manson. Brian kemur þó yfirleitt fram sem Marilyn Manson, þannig að hugsanlega er hér um meira en einfaldan kleyfhuga að ræða. Þetta er meira svona sviðsnafn.
Söngvarinn Prince var með aðra útfærslu á þessu. Prince var skírður Prince Rogers Nelson af foreldrum sínum, þannig að sviðsnafn hans er ekki til komið af tómum hégóma. Hins vegar setti hann á svið sína eigin jarðarför árið 1993, þegar hann hætti að nota nafnið Prince og gekk undir nafninu ?The artist formerly known as Prince?. Árið 2000 tók hann Prince nafnið aftur upp. Gárungarnir voru fljótir að gefa honum nafnið ?The artist formerly known as the artist formerly known as Prince?.
Grínistinn Sacha Baron Cohen hljómar kannski ekki kunnuglega, en kleyfhugi hans, Ali G, ætti hins vegar að gera það. Ali G var mjög vinsæll og umdeildur í Bretlandi fyrir þáttinn The Ali G show og síðar myndina Ali G indahouse. Persónan Ali G var skemmtileg samsetning af frekar heimskum, ignorant, fordómafullum, illa að máli förnum breta sem hélt að hann væri svartur (eða vildi það helst). Talsmáti hans var skemmtileg samsetning af bresku slangri og ghetto slangri svartra bandaríkja- og jamaíkubúa.
Rapparinn Erpur Eyvindarson var á tímabili með mjög áhugaverðan þátt á Skjá Einum fyrir nokkrum árum síðan, sem var að miklu leyti skopstæling á þætti Ali G. Þar kom Erpur fram sem Johnny Naz (Johnny National). Þetta var mjög umdeildur þáttur, eins og oft verður þegar kleyfhugar koma fram.
Útvarpsmaðurinn Andry Freyr Viðarsson, sem nú er annar tveggja umsjónarmanna útvarpsþáttarins Capone á útvarpsstöðinni X-Fm, var lengi vel á Xinu 977 umsjónarmaður þáttarins Freysi. Þar var samnefndur Kleyfhugi hans að störfum, sem var mjög umdeildur fyrir hispurslausar skoðanir, sprell og gamanmál. Margt af því þótti fara býsna langt yfir strikið.